8 TƯ DUY KHẮC KỶ GIÚP BẠN NGỪNG ĐỂ TÂM QUÁ MỨC ĐẾN NGƯỜI KHÁC
Tôi từng nhận được một email dài tận 5 đoạn từ một người phụ nữ, chỉ để giải thích vì sao cô ấy huỷ đăng ký nhận bản tin của tôi. Trong đoạn thứ ba, có một câu mở đầu bằng "Tôi nghĩ công việc của bạn thật dũng cảm" và kết thúc bằng "nhưng không theo hướng tích cực." Dũng cảm nhưng không theo hướng tích cực. Là sao chứ? 🤔
Tôi không trả lời gì cả. Chỉ nhìn chằm chằm vào bức tường một phút rồi tự hỏi: “Ai đã làm tổn thương bạn vậy, Karen?” Dù sao thì, nếu bạn cũng đang tự hỏi làm sao để ngừng quan tâm thái quá đến ý kiến của người lạ...
Thì đây là vài lời khuyên cho bạn!
📍 Đừng quan tâm đến sự xuất hiện của bạn trong câu chuyện của người khác
Hãy tưởng tượng bạn đang đứng trong một nhóm người. Có ai đó nhìn bạn rồi buông một câu kiểu: “Ồ, bộ đồ thú vị thật đấy.” Cả nhóm cười. Bạn muốn tan biến hoặc đấm người đó một phát. Hoặc cả hai. Nhưng thật ra, bạn đâu cần phải có mặt ở đó ngay từ đầu.
Chúng ta dành quá nhiều thời gian để cố gắng tìm hiểu vai trò của mình trong câu chuyện của người khác – bạn bè, đồng nghiệp, người yêu cũ, hay một triết gia mạng xã hội tự cho mình là tái sinh của Marcus Aurelius chỉ vì từng đọc một câu nói của Seneca.
Bạn không có nghĩa vụ phải tham gia vào câu chuyện của họ. Phần lớn thời gian, chính họ còn không phải nhân vật chính trong đời mình. Bạn không cần phải giải thích, không cần sửa lại, không cần chứng minh mình "ngầu" hơn con chó của họ hàng nhà họ. Họ hiểu lầm cũng được. Bạn còn phải xách đồ đi chợ và giải quyết nỗi lo sinh tồn nữa cơ.
📍 Nếu bạn cần người khác công nhận, bạn sẽ đánh mất sự bình yên của mình
Nếu bạn luôn cần được tán thưởng, bạn sẽ phải nhảy múa cho đến khi kiệt sức. Vì khi cần được vỗ tay, bạn sẽ vượt quá giới hạn của bản thân chỉ để cảm thấy mình "đủ". Hãy thử nghĩ thế này: nếu không ai phản hồi gì cả, bạn vẫn muốn viết, xây dựng, thể hiện, hoặc mặc thứ đó không?
Nếu có, thì tốt, điều đó thuộc về bạn. Nếu không, có lẽ ngay từ đầu nó đã không dành cho bạn. Nếu lý do bạn chia sẻ điều gì đó chỉ là để được khen ngợi, thì lần đầu không ai quan tâm, bạn sẽ cảm thấy trống rỗng.
Sự công nhận thật sự nên đến từ bên trong, không phải từ đám đông. Vậy nên, đừng trao vô lăng cuộc đời cho những người còn không biết bạn đang đi đâu.
📍 Người ta không nghĩ về bạn đâu, họ đang so sánh bạn với họ để cảm thấy tốt hơn
Giả sử bạn đang ở trong một căn phòng, bỗng nhiên có vài người nhìn chằm chằm vào bạn. Bạn liền lo lắng suốt 2 tiếng sau rằng răng mình có dính rau không, hay khoá quần chưa kéo.
Bình tĩnh. Họ không thực sự nghĩ về bạn đâu. Họ đang lo bạn có đang phán xét họ không. Hoặc họ đang nhớ lại chuyện xấu hổ năm 2009. Hoặc nghĩ liệu có quên tắt bếp không.
Phần lớn mọi người quá bận rộn với sự bất an của chính họ để quan tâm tới bạn. Ai cũng đang diễn trước một khán giả tưởng tượng, giống như bạn vậy. Họ đang nhìn mình thông qua hình ảnh phản chiếu của bạn. Và đa phần thời gian, họ so sánh bạn với chính họ – mà thú thật, chúng ta cũng hay làm vậy với người khác.
📍 Bạn đừng suy nghĩ về những người khi không hiểu về họ
Giơ tay nếu bạn từng tự tưởng tượng cả một "chuyện tình trong đầu" chỉ vì ai đó chào bạn hơi mùi mẫn một chút. Họ nói một câu hơi khó chịu, và bạn liền viết ra cả tiểu thuyết về tuổi thơ họ, động cơ đằng sau câu nói, và cả sự ghen tị với kiểu tóc của bạn. Nhưng có thể lúc đó, họ chỉ đang đói và kẹt xe.
Chúng ta mất một đống thời gian dựng nên những "bản Netflix nội tâm" về những người thậm chí không thể nhận ra ta trong siêu thị. Việc nghĩ quá nhiều sẽ tạo ra những câu chuyện sai lệch (và thường dẫn đến cảm xúc tiêu cực).
Phần lớn người ta còn quên luôn mình vừa nói gì sau 5 phút. Có lẽ bạn nên… đặt cái suy nghĩ đó xuống đi thôi.
📍 Hãy hỏi: Nỗi đau đang bảo vệ điều gì, không phải ai gây ra nó
Có ai đó nói gì đó và bạn bị kích động. Bạn mất kiểm soát cảm xúc. Hãy chậm lại và hỏi: "Thật ra vấn đề là gì?" Thường thì nó không phải vì câu nói đó. Không phải vì người đó. Không phải vì giọng điệu đó. Vấn đề nằm ở chỗ nó đã chạm vào điều gì đó sâu hơn.
Vì phản ứng đến từ vết thương cũ, không phải khoảnh khắc hiện tại.
Vì ta nghe bằng quá khứ, chứ không chỉ hiện tại.
Vì cảm xúc chưa giải quyết thì vang lớn hơn mọi lời nói.
Có thể ai đó từng nói bạn “quá mức”, và tận sâu trong bạn, bạn vẫn tin điều đó.
Vậy nên, thay vì hỏi ai gây đau, hãy hỏi: Nỗi đau này đang cố bảo vệ điều gì? Đi đến gốc rễ. Khi bạn làm được điều này, tâm trí bạn sẽ tự động xử lý, và bạn sẽ ngừng suy nghĩ lan man một cách tự nhiên.
📍 Cảm xúc là việc của bạn, không phải của người khác
Ai đó làm bạn tức giận. Bạn muốn họ xin lỗi. Làm rõ. Chuộc lỗi. Tốt thôi. Nhưng nếu họ không làm thì sao? Nếu họ lại nói bạn “quá nhạy cảm” và bảo bạn nên đi tập yoga thì sao? Nếu họ nói "Chỉ là đùa thôi mà", và bạn lại càng tức?
Thế rồi bạn tính sao? Việc người khác cư xử tệ không có nghĩa bạn phải lấy nó làm bản sắc của mình.
Cảm xúc cũng cần ranh giới. Cảm xúc là của bạn. Bạn không cần ai cho phép để bước tiếp, tha thứ, hoặc ngừng dằn vặt.
📍 Biết điều gì bạn có thể kiểm soát – và buông bỏ những gì không thể
Câu này ai cũng thích nghe, và chắc bạn đã đọc cả ngàn lần: Hãy xử lý thứ bạn kiểm soát. Chấp nhận thứ bạn không. – Câu nói kinh điển về sự bình an.
Nhưng thực tế, chúng ta vẫn hay cố điều khiển cách người khác hiểu mình. Lo lắng vì tin nhắn không có dấu chấm câu. (Lẽ ra bạn nên để dấu chấm. Giờ họ giận rồi đấy.)
Việc của bạn: hành động, ý định, cách bạn xuất hiện.
Không phải việc của bạn: phản ứng, diễn giải, kết quả sau đó.
📍 Bạn không thể bị tổn thương nếu nhận ra chẳng có “cái tôi” nào để bảo vệ cả
Bởi vì khi bạn thấy rằng cái “tôi” mà người khác đang công kích chỉ là một hình ảnh trong đầu họ, chứ không phải con người thật của bạn, thì bạn sẽ chẳng còn gì phải bảo vệ cả.
Khi ai đó phán xét bạn, họ đang phản ứng với phiên bản bạn mà họ tưởng tượng ra. Mà cả hai phiên bản – của họ và của bạn – đều không hoàn toàn đúng. Chỉ là câu chuyện trong đầu. Mà chuyện thì không bị tổn thương, chỉ có người tin vào chúng mới bị.
Bạn đã khác 5 năm trước. Khác cả 5 tháng trước. Có khi khác chỉ sau 5 tiếng trước thôi. Bạn không phải là phiên bản tồi tệ nhất của mình. Cũng không phải là highlight lung linh nhất. Phiên bản mà họ đang chỉ trích có thể… không còn tồn tại nữa. Nếu bạn nhận ra bản thân không phải là một “thực thể cố định”, thì không có gì để bảo vệ. Không gì để tổn thương. Không gì để bị chạm tự ái.
Và còn lại là sự bình yên. Điều này không có nghĩa bạn mặc kệ cách người khác đối xử với mình. Mà là lời nói của họ không kiểm soát bạn nữa. Bạn trở nên vững vàng hơn, vì bạn không còn đứng trên một "cái tôi" dễ vỡ nữa.
SƯU TẦM
